Susuz Hoşgeldi köyünden Başbakan Davutoğlu’na çağri ;

7 YILDIR HALA SUYUMUZ YOK !

Roni Alasor,  Xoşgeli / Bulanık-Muş

Köyleri 2008 yılında Alparslan-1 Baraj suları altında kalan Muş’un Bulanık İlçesi`ne bağlı Xoşgeli (Hoşgeldi) köyü mağdurları, Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çağrıda bulunarak, temiz içme suyu, kanalizasyon ve asvaltli yol gibi hayati önemdeki alt yapı kamusal hizmetlerden yararlanabilmeleri için yardımcı olmalarını istediler.  Köy sakinleri, 7 yıldır süren çilelerine son verilmesini bekliyorlar.  

 

Derme çatma evlerde yaşamaya mahkum edilmiş köylüler ; ‘Yaklaşık 7 yıldır suyumuzu, şuanda kurduğumuz yerleşim yerinden 2-3 km uzaklıktan bidonlarla, at arabaları ve paslı tankerlerle getiriyoruz. Su özelikle yaz aylarında günlerce paslı tankerlerde kalınca bu değişik hastalıklara da neden oluyor. Kışın ise tezek sobaları üzerinde kar eritiyoruz. Yaz ayları hariç, üç mevsim çektiğimiz çamurlu ve karlı yol çilesinın yanında kanalizasyon sorunu sağlığımızı tehdit ediyor’ diyorlar.

Binlerce insan mağdur ...

Temiz su sorunu-asfaltlı yol ve kanalizasyon sorunu sadece Xoşgeli köyüne özgü değil. Alparslan-1 Barajinın dolmasiyla, geçmişleri yüz yılara giden Xoşgeldî (Hoşgeldi) köyüne komşu Okçular (Şexweli), Dokuzpınar (Qoğak), Yoncalıöz (Xirbe), Olurdere (Kopo), Demirkapı (Akrag), Doğantepe (Şabarat) gibi bir çok köy de sular altına gümülmüş.

 

Köylülerin anlatıma göre ; 2008 yılı sonlarına doğru kendilerini ziyaaret eden dönemin kaymakamı, köylülere, ‘Barajın dolması yaklaşık 18 ay alacak, 2009 yılının Mayıs ayında gelip sizlerle tekrar çay içeceğiz, siz de buna göre hazırlanın’ diyor. Ancak aradan daha iki ay geçmeden, barajdaki su seviyesi hızla yükselince, köylüler evlerini, mezarlık ve camiilerini bırakarak kaçiyorlar ; ‘Barajdaki su seviyesinın yükselmesi kış ortasında olunca bu bizi oldukça hazırlıksız yakaladı ve büyük sorunlara neden oldu. Kış ortasında alalacele evlerimizi, mezarlıklarımızı, okul ve camilerimizi terk ederek, sadece yanımıza önemli ev eşyalarımızı alıp, eski köyümüzün yamaçlarında derme-çatma inşa edebildiğimiz geçici baraka-evlere kaçabildik.’

Ev ve arazilerinın önemli bir bölümünün sular altına girmesinden sonra tarım-ziraat ve hayvancılık da yapamayan halkın bir bölümü, doğup büyüdükleri ana-baba topraklarını terk ederek başta İstanbul olmak üzere Türkiye metropollerine zorunlu göç ederken, halkın bir bölümü ise göç etmeyi red ederek eski köylerinin çevresine yerleşmek zorunda kaliyor.

Ancak köylülerin su-kanalizasyon-asfaltlı yol vb gibi hayati önemdeki alt yapı kamu hizmetlerden yararlanması için hiç bir hizmet yapılmiyor. Sadece bazi köylerde ‘halkın dini ibadetlerini sürdürmesi için camii ve Kürd çocuklarının Türkçe eğitimınde mağdur olmaması için okullar açıliyor.  Köylülerin hazine - otlaklık alanlara yerleşmek zorunda kalması ve bu yerlerin devlet tarafından ‘resmi yerleşim alanları’ olarak tanınmaması ise ayri bir çile. Bazi köylerde, okul olmadığı için halk çocuklarını yıllarca başka köylere götürmek zorunda kaliyor.

Alparslan 1 Barajı’nın kısa tarihçesi

Muş’un Bulanık İlçesi`ne bağlı Xoşgeli (Hoşgeldi) ile diğer civar komşu köylerin hala sürmekte olan mağduriyet ve çileleri bundan yaklaşık 18 yıl geriye gidiyor.  

Murat nehrinın geçtiği Muş`un Bulanık ile Varto ilçeleri arasında, temeli 1994 yılında dönemin Dişişleri bakanı Hikmet Çetin tarafından atılan ve 2008 yılının sonlarına doğru faaliyete geçen ‘Alparslan-1 Barajı’ Bulanık’a bağlı çok sayıda köy ve mezranın mezarlıkları ve camiileriyle birlikte sular altına gümülmesine neden oldu.

Yılda 28-32 milyon dolar katkı sağlayan Muş Alparslan 1 Barajı 2008 yılının Kasım ayı sonlarına doğru törenle açıldı. Törene Muş Valisi Erdoğan Bektaş, AK Parti Çorum Milletvekili Murat Yıldırım, AK Parti Muş Milletvekilleri Medeni Yılmaz ve Seracettin Karayağız, DSİ Bölge Müdürü Mahmut Dündar, İlçe Kaymakamları, Kurum ve Kuruluşların Daire amirleri katıldı. Dönemin DSİ 17. Bölge Müdürü, şuanda ise 16. Bölge / Ilısu Projesi Müdürü olan Mahmut Dündar şöyle diyordu ; ‘Muş Alparslan 1 Barajı 160 MW kurulu gücünde ve yılda yaklaşık 500 milyon KWh. enerji üretim kapasitesi ile milli ekonomimize yılda 30 milyon dolar fayda sağlayacak önemli bir projedir’.

Resmi verilere gore, Alpaslan-1 Barajı ;  Muş Bulanık karayolunun 100. km’sinden kuzeybatı yönünde 25 km mesafede, Murat nehri üzerindedir.

Akarsuyu : Murat Nehri

Amacı Enerji : İnşaatın (başlama-bitiş) yılı 1995 - 2008

Gövde dolgu tipi  Kil çekirdekli kaya ve kum çakıl dolgu

Gövde hacmi : 3,78 hm3 

Yükseklik (talvegden) :88 m 

Normal su kotunda göl hacmi : 2 903,50 hm3 

Normal su kotunda göl alanı : 114,8 km2 

Güç : 160 MW 

Yıllık Üretim : 488,3 GWh